Προέλευση ονόµατος
Η Τήνος έλαβε την ονοµασία της από το βασιλιά Τήνο, τον πρώτο οικιστή του νησιού και αρχηγό µιας οµάδας Ιώνων από την Καρία της Μικράς Ασίας, που κατοίκησε εδώ κατά τα προϊστορικά χρόνια.
Μία τοπική παράδοση αποδίδει το όνοµα στην πριγκίπισσα Τήνο. Μεταγενέστερες φηµολογίες θέλουν το νησί να έχει λάβει και τα προσωνύµια «Υδρούσα», εξαιτίας των άφθονων πηγών και νερών στο µέρος, αλλά και «Οφιούσα» ή «Φιδούσα» από το πλήθος των φιδιών. Σύµφωνα µε κάποιους µελετητές η τελευταία ονοµασία έχει ερµηνευτεί λανθασµένα, αφού «φίδες» ή «εφίδες» είναι κάποιο είδος κέδρου που ευδοκιµούσε στο νησί (σήµερα το συναντούµε µόνο στην περιοχή του Πανόρµου), και όχι ερπετά. Μάλιστα, την ξεχωριστή θέση που κατέχει αυτό το φυτό-θάµνος στη ζωή των Τηνιακών, µπορούµε να τη διαπιστώσουµε από την ευρεία χρήση του σε οικοδοµήµατα, όπως σπίτια και στάβλους, αφού είναι γερό και ανθεκτικό σε υγρασία και σκώρο. Η Τήνος έλαβε την ονοµασία της από το βασιλιά Τήνο, τον πρώτο οικιστή του νησιού και αρχηγό µιας οµάδας Ιώνων από την Καρία της Μικράς Ασίας, που κατοίκησε εδώ κατά τα προϊστορικά χρόνια.
Στην αρχαιότητα η Τήνος αναφέρεται, επίσης, από τον Αριστοφάνη «Σκορδοφόρος» για τα εκλεκτά της σκόρδα, από τον Καλλίµαχο «Αγαθούσα», από τον Αριστοτέλη «Υδρούσα» και από το ∆ηµοσθένη και τον Αισχίνη «Ερούσα». Σήµερα, η Τήνος κατέχει και το προσωνύµιο «νησί του Αιόλου» για τους δυνατούς βοριάδες της.
Μυθολογία
Όπως κάθε γωνιά της Ελλάδας, έτσι και η Τήνος «κουβαλάει» τους µύθους και τις παραδόσεις της.
Το βουνό Τσικνιάς, το ψηλότερο σηµείο του νησιού (714 µέτρα) είναι συνδεδεµένο µε τη µυθολογία του. Κατά την αρχαιότητα ονοµαζόταν «Γυραί Πέτραι» ή «Γύρος» και αυτό οφείλεται στους «Γυραιείς», µια από τις δώδεκα φυλές της Τήνου, οι οποίοι κατοικούσαν νότια του βουνού αυτού. Κατά τον Απολλόδωρο, µετά την Αργοναυτική εκστρατεία, η Αργώ αγκυροβόλησε κοντά στο νησί και τα δυο παιδιά του Βοριά και της Ορειθυίας, Ζήτης και Κάλαϊν, κατέφυγαν σ’ αυτό το βουνό. Ο εξαγριωµένος Ηρακλής τότε τους κυνήγησε, τους σκότωσε και τους έθαψε ξεχωριστά σ’ αυτό το µέρος. Λέγεται ότι ο πατέρας τους, ο Βοριάς, όταν το έµαθε θρήνησε και από την οργή του άφησε τους ανέµους ελεύθερους στο νησί, οι οποίοι µανιάζουν µέχρι και σήµερα.
Άλλος µύθος βασίζεται σε διηγήσεις του Οµήρου. Στην Οδύσσεια περιγράφεται ότι ο Αίαντας (από τη Λοκρίδα) κατά την επιστροφή του από την Τροία ναυάγησε στην Τήνο και, επειδή διέπραξε ύβρη απέναντι στον Ποσειδώνα, ο τελευταίος τον σκότωσε στον Τσικνιά. Άλλες αρχαίες πηγές αναφέρουν ότι στην ίδια περιοχή λατρευόταν ο θεός Αίολος ή Βοριάς και οι πιστοί είχαν ιδρύσει ιερό και οικισµό εκεί. Μάλιστα, λένε, ότι το όνοµά του ο Τσικνιάς το πήρε από την τσίκνα (κνίσα) της θυσίας των ζώων προς τιµήν του θεού. Σ’ αυτό συνηγορεί και η πληθώρα αγγείων και άλλων κεραµικών εδώ.
Τόσο στενή είναι η σχέση του όρους αυτού µε το Βοριά και τον Αίολο, ώστε είναι πάντοτε συννεφιασµένο και συνήθως η κορυφή του κρύβεται σε οµίχλη.
Όπως κάθε γωνιά της Ελλάδας, έτσι και η Τήνος «κουβαλάει» τους µύθους και τις παραδόσεις της.
Το βουνό Τσικνιάς, το ψηλότερο σηµείο του νησιού (714 µέτρα) είναι συνδεδεµένο µε τη µυθολογία του. Κατά την αρχαιότητα ονοµαζόταν «Γυραί Πέτραι» ή «Γύρος» και αυτό οφείλεται στους «Γυραιείς», µια από τις δώδεκα φυλές της Τήνου, οι οποίοι κατοικούσαν νότια του βουνού αυτού. Κατά τον Απολλόδωρο, µετά την Αργοναυτική εκστρατεία, η Αργώ αγκυροβόλησε κοντά στο νησί και τα δυο παιδιά του Βοριά και της Ορειθυίας, Ζήτης και Κάλαϊν, κατέφυγαν σ’ αυτό το βουνό. Ο εξαγριωµένος Ηρακλής τότε τους κυνήγησε, τους σκότωσε και τους έθαψε ξεχωριστά σ’ αυτό το µέρος. Λέγεται ότι ο πατέρας τους, ο Βοριάς, όταν το έµαθε θρήνησε και από την οργή του άφησε τους ανέµους ελεύθερους στο νησί, οι οποίοι µανιάζουν µέχρι και σήµερα.
Άλλος µύθος βασίζεται σε διηγήσεις του Οµήρου. Στην Οδύσσεια περιγράφεται ότι ο Αίαντας (από τη Λοκρίδα) κατά την επιστροφή του από την Τροία ναυάγησε στην Τήνο και, επειδή διέπραξε ύβρη απέναντι στον Ποσειδώνα, ο τελευταίος τον σκότωσε στον Τσικνιά. Άλλες αρχαίες πηγές αναφέρουν ότι στην ίδια περιοχή λατρευόταν ο θεός Αίολος ή Βοριάς και οι πιστοί είχαν ιδρύσει ιερό και οικισµό εκεί. Μάλιστα, λένε, ότι το όνοµά του ο Τσικνιάς το πήρε από την τσίκνα (κνίσα) της θυσίας των ζώων προς τιµήν του θεού. Σ’ αυτό συνηγορεί και η πληθώρα αγγείων και άλλων κεραµικών εδώ.
Τόσο στενή είναι η σχέση του όρους αυτού µε το Βοριά και τον Αίολο, ώστε είναι πάντοτε συννεφιασµένο και συνήθως η κορυφή του κρύβεται σε οµίχλη.
Ιστορική Αναδροµή
Η Τήνος, όπως µαρτυρούν τα αρχαιολογικά ευρήµατα, κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια και είναι ένα από τα νησιά της Ελλάδας που παρουσιάζουν σηµάδια συνεχούς κατοίκησης. Κατά την παράδοση, πρώτοι κάτοικοι ήταν οι Κάρες και οι Λέλεγες.
Ο παλαιότερος οικισµός που υπάρχει στο νησί είναι στη θέση «Βρυόκαστρο» ή «Βρέκαστρο». Από τα όστρακα που έχουν βρεθεί στην περιοχή, µαρτυρείται κατοίκηση που ανάγεται στην Εποχή του Χαλκού ή Πρωτο-Κυκλαδική Εποχή (3000-2300 π.Χ.), ενώ ο οικισµός οχυρώνεται κατά τη Μέση Εποχή του Χαλκού ή Μεσο-Κυκλαδική (2300-1600 π.Χ.). Γενικότερα, την περίοδο εκείνη απαντάται συχνά το φαινόµενο συγκέντρωσης πληθυσµού σε στρατηγικές θέσεις (όπως είναι και το Βρυόκαστρο).
Η ιστορία του νησιού συνεχίζεται και κατά τη Μυκηναϊκή Εποχή, όπως µαρτυρεί ο µυκηναϊκός θολωτός τάφος στην Αγία Θέκλα (κοντά στο χωριό Πύργος) (13ος αι π.Χ.). Την περίοδο των Σκοτεινών Αιώνων (12ος-10ος αι π.Χ.) πειρατείες και επιδροµές των «Λαών της Θαλάσσης» παρατηρούνται σε όλη τη Μεσόγειο, οι οποίες αποφεύγονται µε τη µετατόπιση των οικισµών σε θέσεις-φυσικά οχυρά. Άλλωστε, αυτήν την εποχή χρονολογείται το Κυκλώπειο τείχος στο Ξώµπουργο. Στη Γεωµετρική περίοδο (9ος-8ος αι π.Χ.) ανάγεται οικισµός κοντά στο χωριό Καρδιανή, σύµφωνα µε τάφους-«γεωµετρική νεκρόπολη» και άλλα ευρήµατα που έχουν ανακαλυφθεί. Κατά τους πρώιµους Αρχαϊκούς χρόνους (7ος αι π.Χ.) το κέντρο του νησιού µετατοπίζεται στο Ξώµπουργο. Από τις ανασκαφές του Ν. Κοντολέοντος στα µισά του περασµένου αιώνα, το σηµαντικότερο από τα ευρήµατα που έρχονται στο φως είναι το Ιερό της Μεγάλης Θεάς (ή ∆ήµητρας µεταγενέστερα) και οι µεγάλοι ανάγλυφοι πίθοι που βρίσκονταν µέσα σ’ αυτό. Μετά το πέρας της ταραγµένης αυτής περιόδου και τις επιδροµές, η Τήνος (µαζί µε τις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας) µετατοπίζει το κέντρο της από το φυσικά οχυρωµένο Ξώµπουργο σε περιοχή πιο ανοιχτή.
Κατά τους Ύστερους Αρχαϊκούς χρόνους (6ος αι π.Χ.) καθώς και τους Κλασικούς, η πρωτεύουσα του νησιού εντοπίζεται χαµηλά, κοντά στη θάλασσα, γύρω από το σηµερινό Ναό της Παναγίας στη Χώρα. Από τα σηµαντικά έργα της περιόδου αξίζει να αναφερθούν το Πεισιστράτειο Υδραγωγείο στη θέση της Ληνοπής (κατασκευάστηκε στα 549-542 π.Χ. και το οποίο µέχρι το 1934 παρείχε νερό στη σηµερινή Χώρα), καθώς και το Ιερό του Ποσειδώνα και της Αµφιτρίτης (4ος αι π.Χ.) στη θέση Κιόνια, χώρο, όπου λατρευόταν ιδιαίτερα, αφού αποτελούσε το µοναδικό στις Κυκλάδες Ιερό αφιερωµένο εξολοκλήρου στο θεό της Θάλασσας. Μάλιστα, σύµφωνα µε πηγές, ο θεός λατρευόταν στην Τήνο και ως γιατρός µέχρι κάποια στιγµή. Το 338 π.Χ. ο Φίλιππος Β’ κατέλαβε τις Κυκλάδες και, µετά το θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου, ο Αντίγονος και αργότερα ο Πτολεµαίος (βασιλιάς της Αιγύπτου) εξουσίασαν την Τήνο. Μετά το 300 π.Χ. η Τήνος ήταν ελεύθερη και το 270 π.Χ. ονοµάστηκε Ιερό νησί. Το 146 π.Χ. στο νησί επικράτησε Ρωµαϊκή κυριαρχία και η Τήνος αποτέλεσε τµήµα της Επαρχίας της Μ. Ασίας. Ωστόσο, απολάµβανε αυτονοµίας και ελευθερίας ως τα µέσα του 2ου αι µ.Χ., όταν η πειρατεία και οι συνεχείς υποδουλώσεις έπλητταν το νησί. Κατά τη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων περιέπεσε σε αφάνεια, καθώς προσβαλλόταν από συνεχείς επιθέσεις (Άραβες, Σαρακηνοί, Γότθοι, Οθωµανοί κ.ά.), αλλά και από σεισµούς, λοιµούς (ένας από αυτούς διήρκεσε 52 χρόνια αποδεκατίζοντας τους κατοίκους της Τήνου). Ως τις Σταυροφορίες και τους Φράγκους, η Τήνος ζούσε «σκοτεινά χρόνια». Το 1207 οι ενετοί αδελφοί Ανδρέας και Ιερεµίας Γκίζη ανέλαβαν να διοικήσουν την Τήνο και τη Μύκονο. Οι Γκίζηδες όρισαν ως κάστρο και οχύρωσαν το Ξώµπουργο, φρούριο που θα προσέφερε ασφάλεια στο νησί, το οποίο, άλλωστε, µέχρι τότε ήταν ευάλωτο στους επιδροµείς λόγω έλλειψης οχυρωµατικών έργων.
Η Τήνος είναι το µόνο νησί που δεν περιήλθε στα χέρια των Τούρκων, παρά µόνο το 1715 και για µικρό χρονικό διάστηµα. Τότε ερηµώθηκε το Ξώµπουργο, και πρωτεύουσα του νησιού έγινε η σηµερινή «Χώρα». Ακολούθησε σύντοµη Ρωσική κυριαρχία, και το 1821 πρώτο το χωριό Πύργος µε επικεφαλής το Γ. Παλαµάρη ύψωσε το λάβαρο της Ελληνικής Επανάστασης. Στην αντοχή και τη νίκη των Ελλήνων ενάντια στους Τούρκους βοήθησε και η εύρεση της εικόνας του Ευαγγελισµού της Θεοτόκου, η οποία έδωσε θάρρος και πίστη στους αγωνιστές. Μετά την απελευθέρωση, το νησί γνώρισε άνθηση σε όλους του τοµείς και ιδιαίτερα στις τέχνες και τον πολιτισµό. ∆εν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι την περίοδο αυτή η Τήνος «γεννά» σηµαντικές προσωπικότητες. Παράλληλα δίνει το παρόν στους αγώνες του Έθνους, προσφέρει καταφύγιο σε πρόσφυγες και συµβάλλει σηµαντικά στην Εθνική Αντίσταση κατά της γερµανικής κατοχής.
ΑΡΧΑΙΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΤΗΝΟΥ
Ενδιαφέρον προκαλούν τα αρχαία νοµίσµατα που βρέθηκαν στην Τήνο, καθώς από τις παραστάσεις που είναι χαραγµένες διαφαίνονται κύρια χαρακτηριστικά του νησιού. Ένα χαρακτηριστικό νόµισµα, που ήταν και το πιο διαδεδοµένο, απεικονίζει στη µια πλευρά την προτοµή του αρχαίου θεού της θάλασσας Ποσειδώνα, ενώ στην άλλη υπάρχει µια τρίαινα (σύµβολο του ίδιου θεού) πλαισιωµένη από δυο δελφίνια. Συµπεραίνουµε, λοιπόν, ότι µέσω του νοµίσµατος αυτού η Τήνος προέβαλε τη ναυτική δύναµη που είχε. Άλλα νοµίσµατα απεικονίζουν είτε το Βάκχο κρατώντας σταφύλι και θύρσο, είτε το ∆ία Άµµωνα και βότρυ σταφυλής, που φανερώνουν την πλούσια παραγωγή κρασιού του νησιού.
Σηµαντικές χρονολογίες για το νησί
Ενδιαφέρον προκαλούν τα αρχαία νοµίσµατα που βρέθηκαν στην Τήνο, καθώς από τις παραστάσεις που είναι χαραγµένες διαφαίνονται κύρια χαρακτηριστικά του νησιού. Ένα χαρακτηριστικό νόµισµα, που ήταν και το πιο διαδεδοµένο, απεικονίζει στη µια πλευρά την προτοµή του αρχαίου θεού της θάλασσας Ποσειδώνα, ενώ στην άλλη υπάρχει µια τρίαινα (σύµβολο του ίδιου θεού) πλαισιωµένη από δυο δελφίνια. Συµπεραίνουµε, λοιπόν, ότι µέσω του νοµίσµατος αυτού η Τήνος προέβαλε τη ναυτική δύναµη που είχε. Άλλα νοµίσµατα απεικονίζουν είτε το Βάκχο κρατώντας σταφύλι και θύρσο, είτε το ∆ία Άµµωνα και βότρυ σταφυλής, που φανερώνουν την πλούσια παραγωγή κρασιού του νησιού.
Σηµαντικές χρονολογίες για το νησί
480 π.Χ. Κατά τα Μηδικά (492-479 π.Χ.) η Τήνος περιέρχεται στα χέρια των Περσών. Ωστόσο, σύµφωνα µε τον Ηρόδοτο (βιβλ.Η’, κεφ.82-83), η Τηνιακή τριήρης µε αρχηγό τον Παναίτιο του Σωσιµένη, αυτοµολεί και ενώνεται λίγο πριν από τη ναυµαχία της Σαλαµίνας µε τον ελληνικό στόλο, τον οποίο πληροφορεί για τα σχέδια των Περσών. Αυτό το τόλµηµα των Τηνιακών συνέβαλε σηµαντικά στην περιφανή νίκη των Ελλήνων. Η τριήρης του Παναιτίου σήµερα είναι το δηµόσηµο του ∆ήµου Τήνου.
Μάχη Πλαταιών (479 π.Χ.). Για τη σηµαντική προσφορά των Τηνίων στη µάχη αυτή, το όνοµα «Τήνος» θα γραφεί στον αναθηµατικό ∆ελφικό τρίποδα.
4ος αι µ.Χ.. Η Τήνος ασπάζεται το Χριστιανισµό και η λατρεία του αρχαίου ελληνικού δωδεκάθεου εγκαταλείπεται. Μαζί µ’ αυτό και το Ιερό του Ποσειδώνα και της Αµφιτρίτης στα Κιόνια, έπειτα από αιώνες λατρείας.
Βυζαντινή Περίοδος. Το νησί ανήκει στο «Θέµα Ελλάδος» και δέχεται τις αλλεπάλληλες επιδροµές των Σαρακηνών αλλά και πολλών άλλων λαών.
1207. Η Τήνος περνάει στην κυριότητα των Βενετών, αρχικά ως κτήση της οικογένειας Γκίζη (1207 – 1390) και στη συνέχεια, ως το 1715, κάτω από την άµεση διοίκηση της ∆ηµοκρατίας του Αγίου Μάρκου. Η πολύχρονη παρουσία των Βενετών και οι ειδικές συνθήκες µεταξύ αυτών και των Τηνιακών έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στη διαµόρφωση του χαρακτήρα της Τήνου. Την κατέστησαν καταφύγιο των κατατρεγµένων Ελλήνων, εξασφαλίζοντας σταθερότητα και σχετική ασφάλεια. Επηρέασαν την κοινωνική σύνθεση µε τη δηµιουργία ενός ιδιότυπου φεουδαλισµού, την πολιτιστική και θρησκευτική κατάσταση (αξιοσηµείωτη είναι η παρουσία του καθολικού δόγµατος).
1538. Λεηλασία του νησιού από τον πειρατή Χαϊρεντίν Μπαρµπαρόσσα.
5 Ιουνίου 1715. Οι Τούρκοι, µετά από 11 ανεπιτυχείς προσπάθειες και σε συνεννόηση µε τους Βενετούς, καταλαµβάνουν το νησί, ένα από τα τελευταία µη υποδουλωµένα µέρη της Ελλάδας. Η παρουσία τους, όµως, θα είναι σχεδόν τυπική. Αξιοποιώντας τις ευνοϊκές συνθήκες, η Τήνος εξελίσσεται θεαµατικά. Αυτοδιοικείται, ακµάζει οικονοµικά και αναπτύσσει το διαµετακοµιστικό εµπόριο και τις χειροτεχνίες. Ιδιαίτερα στη µαρµαρογλυπτική αναδεικνύεται το µεγαλύτερο κέντρο στην Ελλάδα, µε οικογένειες που καλλιεργούν κληρονοµικά την τέχνη και περιοδεύουν ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο, τη Μικρασία, τη Βαλκανική. Επιπροσθέτως, διατηρήθηκαν και τα έθιµα του νησιού, η θρησκεία, τα σχολεία, καθώς και η µη φορολόγηση των Τηνιακών.
1771-1774. Σύντοµο πέρασµα των Ρώσων από το νησί κατά την επανάσταση των αδελφών Ορλώφ.
31 Μαρτίου 1821. Πρώτος ο Πύργος της Τήνου απ’ όλες τις Κυκλάδες υψώνει τη σηµαία της Επανάστασης στην Έξω Μεριά. Η Χώρα ακολούθησε στις 20 Απριλίου, ενώ πολλά προσέφεραν οι Τηνιακοί στον αγώνα σε στεριά και θάλασσα.
30 Ιανουαρίου 1823. “Εκ σπλάχνων γης Αγία Εικών ανέθορεν, ευαγγελίσασα Ελλάδος ελευθερίαν”. Η εύρεση της θαυµατουργής εικόνας της Μεγαλόχαρης, έπειτα από το θείο όραµα της µοναχής Πελαγίας, κατέστησε το νησί ως το µεγαλύτερο σύγχρονο προσκύνηµα της πατρίδας µας και της Ορθοδοξίας.
1895. ∆ιοργανώνονται στο νησί τα «Τήνια», προποµπός των Ολυµπιακών αγώνων
του 1896.
15 Αυγούστου 1940. Οι Ιταλοί τορπιλίζουν το εύδροµο «Έλλη» στο κατάµεστο από πιστούς λιµάνι της Τήνου, ανήµερα της εορτής του ∆εκαπενταύγουστου. Ευτυχώς δεν υπήρξαν θύµατα ανάµεσα στους χιλιάδες προσκυνητές, πράγµα που θεωρήθηκε θαύµα της Παναγίας.
Μάχη Πλαταιών (479 π.Χ.). Για τη σηµαντική προσφορά των Τηνίων στη µάχη αυτή, το όνοµα «Τήνος» θα γραφεί στον αναθηµατικό ∆ελφικό τρίποδα.
4ος αι µ.Χ.. Η Τήνος ασπάζεται το Χριστιανισµό και η λατρεία του αρχαίου ελληνικού δωδεκάθεου εγκαταλείπεται. Μαζί µ’ αυτό και το Ιερό του Ποσειδώνα και της Αµφιτρίτης στα Κιόνια, έπειτα από αιώνες λατρείας.
Βυζαντινή Περίοδος. Το νησί ανήκει στο «Θέµα Ελλάδος» και δέχεται τις αλλεπάλληλες επιδροµές των Σαρακηνών αλλά και πολλών άλλων λαών.
1207. Η Τήνος περνάει στην κυριότητα των Βενετών, αρχικά ως κτήση της οικογένειας Γκίζη (1207 – 1390) και στη συνέχεια, ως το 1715, κάτω από την άµεση διοίκηση της ∆ηµοκρατίας του Αγίου Μάρκου. Η πολύχρονη παρουσία των Βενετών και οι ειδικές συνθήκες µεταξύ αυτών και των Τηνιακών έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στη διαµόρφωση του χαρακτήρα της Τήνου. Την κατέστησαν καταφύγιο των κατατρεγµένων Ελλήνων, εξασφαλίζοντας σταθερότητα και σχετική ασφάλεια. Επηρέασαν την κοινωνική σύνθεση µε τη δηµιουργία ενός ιδιότυπου φεουδαλισµού, την πολιτιστική και θρησκευτική κατάσταση (αξιοσηµείωτη είναι η παρουσία του καθολικού δόγµατος).
1538. Λεηλασία του νησιού από τον πειρατή Χαϊρεντίν Μπαρµπαρόσσα.
5 Ιουνίου 1715. Οι Τούρκοι, µετά από 11 ανεπιτυχείς προσπάθειες και σε συνεννόηση µε τους Βενετούς, καταλαµβάνουν το νησί, ένα από τα τελευταία µη υποδουλωµένα µέρη της Ελλάδας. Η παρουσία τους, όµως, θα είναι σχεδόν τυπική. Αξιοποιώντας τις ευνοϊκές συνθήκες, η Τήνος εξελίσσεται θεαµατικά. Αυτοδιοικείται, ακµάζει οικονοµικά και αναπτύσσει το διαµετακοµιστικό εµπόριο και τις χειροτεχνίες. Ιδιαίτερα στη µαρµαρογλυπτική αναδεικνύεται το µεγαλύτερο κέντρο στην Ελλάδα, µε οικογένειες που καλλιεργούν κληρονοµικά την τέχνη και περιοδεύουν ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο, τη Μικρασία, τη Βαλκανική. Επιπροσθέτως, διατηρήθηκαν και τα έθιµα του νησιού, η θρησκεία, τα σχολεία, καθώς και η µη φορολόγηση των Τηνιακών.
1771-1774. Σύντοµο πέρασµα των Ρώσων από το νησί κατά την επανάσταση των αδελφών Ορλώφ.
31 Μαρτίου 1821. Πρώτος ο Πύργος της Τήνου απ’ όλες τις Κυκλάδες υψώνει τη σηµαία της Επανάστασης στην Έξω Μεριά. Η Χώρα ακολούθησε στις 20 Απριλίου, ενώ πολλά προσέφεραν οι Τηνιακοί στον αγώνα σε στεριά και θάλασσα.
30 Ιανουαρίου 1823. “Εκ σπλάχνων γης Αγία Εικών ανέθορεν, ευαγγελίσασα Ελλάδος ελευθερίαν”. Η εύρεση της θαυµατουργής εικόνας της Μεγαλόχαρης, έπειτα από το θείο όραµα της µοναχής Πελαγίας, κατέστησε το νησί ως το µεγαλύτερο σύγχρονο προσκύνηµα της πατρίδας µας και της Ορθοδοξίας.
1895. ∆ιοργανώνονται στο νησί τα «Τήνια», προποµπός των Ολυµπιακών αγώνων
του 1896.15 Αυγούστου 1940. Οι Ιταλοί τορπιλίζουν το εύδροµο «Έλλη» στο κατάµεστο από πιστούς λιµάνι της Τήνου, ανήµερα της εορτής του ∆εκαπενταύγουστου. Ευτυχώς δεν υπήρξαν θύµατα ανάµεσα στους χιλιάδες προσκυνητές, πράγµα που θεωρήθηκε θαύµα της Παναγίας.
ΤΗΝΙΑ 1895
Τα «Τήνια» διοργανώθηκαν στην Τήνο το τριήµερο της 15ης Αυγούστου 1895. Αποτέλεσαν τον προποµπό των Ολυµπιακών Αγώνων κατά την αναβίωσή τους το 1896, αιώνες έπειτα από την κατάργησή τους (4ος αι. µ.Χ.). Απηχούσαν το αρχαίο ολυµπιακό πνεύµα, καθώς οι αγώνες τους εντάχθηκαν στις θρησκευτικές εκδηλώσεις, όπως γινόταν και κατά την αρχαιότητα. Την πρωτοβουλία για τη διοργάνωση αυτών των αγώνων είχε ο Τήνιος γυµναστής και δικηγόρος Ξενοφών Σώχος. Μετά από άρνηση του Πανελλήνιου Γυµναστικού Συλλόγου, ο Εθνικός Γυµναστικός Σύλλογος δέχτηκε να αναλάβει τη διοργάνωση. Πόσο µεγάλη δύναµη και λάµψη είχε η Μεγαλόχαρη στην ελεύθερη και αλύτρωτη Ελλάδα την εποχή εκείνη φαίνεται από το πλήθος των πιστών και επισκεπτών που προσήλθαν. Όµως, αξίζει να αναφερθεί ότι το Πανελλήνιο Ιερό Ίδρυµα Ευαγγελιστρίας Τήνου προσέφερε τη µεγαλύτερη χρηµατική ενίσχυση και όχι µόνο. Απόδειξη αποτελεί το ποσό των 2000 δραχµών (υπέρογκο ποσό για τα δεδοµένα της εποχής) που προσέφερε το Ίδρυµα, έναντι των 70 δραχµών που συνεισέφερε ο ∆ήµος Τήνου.
Από τα Τήνια του 1895 έχουν σωθεί δυο µόνο µετάλλια. Στη µια πλευρά είναι χαραγµένη η σκηνή του Ευαγγελισµού, ενώ στην άλλη απεικονίζεται ένας οπλίτης µε ασπίδα χωρίς το όπλο του όµως, σύµβολο της ειρήνης που ήθελαν να προβάλουν οι αγώνες αυτοί.
Έπειτα από 111 χρόνια, το 2006, τα Τήνια αναβίωσαν στην πατρίδα τους, την Τήνο. Σ’ αυτό το σηµαντικό για το νησί αθλητικό γεγονός έλαβαν µέρος όλοι οι φορείς του νησιού, οι οποίοι και ανέλαβαν και τη χρηµατοδότησή του. Όπως και το 1895, τη διοργάνωση ανέλαβε ο Εθνικός Γ.Σ. και έλαβαν µέρος οι ίδιοι σύλλογοι. Μετά την επιτυχία τους, αποφασίστηκε να λαµβάνουν χώρα τα Τήνια στο νησί κάθε τέσσερα χρόνια, όπως ακριβώς και οι Ολυµπιάδες.
Τα «Τήνια» διοργανώθηκαν στην Τήνο το τριήµερο της 15ης Αυγούστου 1895. Αποτέλεσαν τον προποµπό των Ολυµπιακών Αγώνων κατά την αναβίωσή τους το 1896, αιώνες έπειτα από την κατάργησή τους (4ος αι. µ.Χ.). Απηχούσαν το αρχαίο ολυµπιακό πνεύµα, καθώς οι αγώνες τους εντάχθηκαν στις θρησκευτικές εκδηλώσεις, όπως γινόταν και κατά την αρχαιότητα. Την πρωτοβουλία για τη διοργάνωση αυτών των αγώνων είχε ο Τήνιος γυµναστής και δικηγόρος Ξενοφών Σώχος. Μετά από άρνηση του Πανελλήνιου Γυµναστικού Συλλόγου, ο Εθνικός Γυµναστικός Σύλλογος δέχτηκε να αναλάβει τη διοργάνωση. Πόσο µεγάλη δύναµη και λάµψη είχε η Μεγαλόχαρη στην ελεύθερη και αλύτρωτη Ελλάδα την εποχή εκείνη φαίνεται από το πλήθος των πιστών και επισκεπτών που προσήλθαν. Όµως, αξίζει να αναφερθεί ότι το Πανελλήνιο Ιερό Ίδρυµα Ευαγγελιστρίας Τήνου προσέφερε τη µεγαλύτερη χρηµατική ενίσχυση και όχι µόνο. Απόδειξη αποτελεί το ποσό των 2000 δραχµών (υπέρογκο ποσό για τα δεδοµένα της εποχής) που προσέφερε το Ίδρυµα, έναντι των 70 δραχµών που συνεισέφερε ο ∆ήµος Τήνου.
Από τα Τήνια του 1895 έχουν σωθεί δυο µόνο µετάλλια. Στη µια πλευρά είναι χαραγµένη η σκηνή του Ευαγγελισµού, ενώ στην άλλη απεικονίζεται ένας οπλίτης µε ασπίδα χωρίς το όπλο του όµως, σύµβολο της ειρήνης που ήθελαν να προβάλουν οι αγώνες αυτοί.
Έπειτα από 111 χρόνια, το 2006, τα Τήνια αναβίωσαν στην πατρίδα τους, την Τήνο. Σ’ αυτό το σηµαντικό για το νησί αθλητικό γεγονός έλαβαν µέρος όλοι οι φορείς του νησιού, οι οποίοι και ανέλαβαν και τη χρηµατοδότησή του. Όπως και το 1895, τη διοργάνωση ανέλαβε ο Εθνικός Γ.Σ. και έλαβαν µέρος οι ίδιοι σύλλογοι. Μετά την επιτυχία τους, αποφασίστηκε να λαµβάνουν χώρα τα Τήνια στο νησί κάθε τέσσερα χρόνια, όπως ακριβώς και οι Ολυµπιάδες.
 |  |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου