Το επιβλητικό τοπίο σού κόβει την ανάσα: αποτελεί Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς για την ανθρωπότητα, είναι το μεγαλύτερο επισκέψιμο κέντρο της ορθόδοξης πίστης χωρίς αποκλεισμούς και χώρος όπου πραγματοποιούνται ποικίλες αθλητικές δραστηριότητες εναλλακτικού τουρισμού.
Ο λόγος για τα Μετέωρα, αυτό το σύμπλεγμα των 150 βράχων σε έξι από τους οποίους λειτουργούν μοναστήρια.
Η έκδοση ενός Προεδρικού Διατάγματος που επιχειρεί να περιορίσει τις δραστηριότητες αυτές έχει ξεσηκώσει την τοπική κοινωνία, η οποία φοβάται ότι βρίσκεται μπροστά στη δημιουργία ενός νέου άβατου που απειλεί να εκμηδενίσει τα κοινωνικά οφέλη αυτού του δώρου της φύσης. Και κάπως έτσι άνοιξε ο ασκός του Αιόλου.
Πρώην μοναχός διηγείται στη σχετική δημόσια συζήτηση πως σε ένα μικρό, γραφικό, παραδοσιακό μοναστήρι «ξαφνικά φύτρωσε» πολυκατοικία, με ασανσέρ - όταν είναι απαγορευμένη κάθε οικοδομική δραστηριότητα εκτός αναστηλωτικών έργων με την εποπτεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων.
Η έφορος εγκαλείται επειδή σε μήνυμα του ηλεκτρονικού της ταχυδρομείου, με το οποίο ενημέρωνε τις μονές για την καταγγελία πολίτη ότι πραγματοποιούσαν παράνομες οικοδομικές εργασίες, συνέστησε στους μοναχούς να περιμένουν να επικρατήσει «νηνεμία» προτού τις συνεχίσουν.
Μοναστήρι κερδίζει ασφαλιστικά μέτρα σε βάρος πολίτη που ήθελε να πάρει νόμιμη άδεια για την πραγματοποίηση σχοινοβατικής συνάντησης.
Ολιγόωρες εκδρομές
Και στο φόντο, ο νόμος 2351 του 1995, «που σε ένα βράδυ ανακήρυξε σε ιερή γη περίπου 5.500 στρέμματα: μπορεί η ιερότητα να αφορούσε τους βράχους κυρίως, όμως πάνω σε αυτό στηρίχτηκε η οριοθέτηση της αδόμητης ζώνης δέκα χρόνια αργότερα ως αρχαιολογικής, γη στην οποία περιέχονταν και πολλά καλλιεργήσιμα κτήματα ντόπιων, τα οποία στη συνέχεια εγκαταλείφθηκαν, αλλά και στρέμματα δημόσιας γης», όπως λέει στην «Εφ.Συν.» ο Παναγιώτης Νταμπαλής, από την κίνηση πολιτών «Μετέωρα για όλους»:
«Σήμερα οι μονές διεκδικούν και γειτονικές δασικές εκτάσεις, ενώ μέσω του επαπειλούμενου Π.Δ. επιχειρείται να απαγορευτεί κάθε άλλη δραστηριότητα στο σύμπλεγμα των 150 βράχων. Ομως αυτοί αποτελούν επίσης παγκόσμιας εμβέλειας αναρριχητικό πεδίο, σε αυτούς αναπτύσσονται ποικίλες δραστηριότητες, πεζοπορίες, ορειβασία, σχοινοβασία, ποδηλασία, ενώ ποτέ δεν ενόχλησαν αυτές οι δραστηριότητες τα έξι μοναστήρια που είναι ενεργά.
«Από την άλλη», συνεχίζει ο κ. Νταμπαλής, «οι σκήτες και τα εγκαταλειμμένα ασκηταριά δεν κατοικούνται αλλά ούτε ποτέ καταγράφηκαν ή αξιολογήθηκαν από την Αρχαιολογική Υπηρεσία… Ομως με βάση το σχέδιο του Π.Δ., μπορεί εξαιτίας μιας εγκαταλειμμένης για αιώνες σκήτης που βρίσκεται κάπου σ’ έναν τεράστιο βράχο να απαγορευτούν όλες οι αναρριχητικές διαδρομές σ’ αυτόν. Ετσι χάνεται το μεγαλύτερο δυναμικό των καλύτερων αναρριχητικών διαδρομών, διότι κάθε μεγάλος βράχος μπορεί κάπου να έχει μία σκήτη ή κάποια υπολείμματα…
»Και από αυτές τις δραστηριότητες προέρχονται κατά μεγάλο μέρος τα έσοδα της περιοχής, καθώς στα μοναστήρια οι επισκέπτες έρχονται για ολιγόωρες εκδρομές με λεωφορεία και φεύγουν, ενώ οι αναρριχητές και οι περιηγητές θα περάσουν μερικές ημέρες εδώ, δίνοντας μια ανάσα και για τους κατοίκους σε σύγκριση με τη “μονοκαλλιέργεια” του θρησκευτικού τουρισμού που αφήνει όλα τα έσοδα στα μοναστήρια…».
Οι μονές, που προσελκύουν 1,2 εκατ. επισκέπτες τον χρόνο, ενοχλούνται από τους αναρριχητές και δεν θέλουν να τους βλέπουν ούτε στους απέναντι βράχους |
Φορείς και κάτοικοι που νοιάζονται για τα Μετέωρα και το ’χουν αποδείξει καταγγέλλοντας συχνά τις οικοδομικές εργασίες που απαγορεύονται στα μοναστήρια, την απόρριψη μπαζών και σκουπιδιών στον περιβάλλοντα χώρο -και συχνά συναντούν την αδιαφορία των Αρχών- θεωρούν ότι αυτό το Π.Δ. αποτελεί το τελειωτικό χτύπημα μιας «ιδιοκτησιακής νοοτροπίας» από τις μονές, που θέλουν να απαγορεύσουν τις δραστηριότητες ακόμη και στους βράχους όπου έχουν θέα τα μοναστήρια (!) εγείροντας ερωτήματα:
«Τι σημαίνει ιερός χώρος χιλιάδων στρεμμάτων;», «γιατί δεν αρκεί η προστασία που προσφέρει ο χαρακτηρισμός του ως Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς και αρχαιολογικού χώρου;» και κυρίως, μιας και οι αναρριχητικές δραστηριότητες ήταν αυτές που όχι μόνο βοήθησαν στη δημιουργία των μοναστηριών αλλά και στην κατοπινή συντήρησή τους, από πάντα, «υπάρχει έστω και μία καταγγελία ότι κάποιος ντόπιος ή ξένος βεβήλωσε κάποιο μνημείο;».
Και για τις καταγγελίες περί αλλοίωσης των μοναστηριών με κατασκευαστικές παρεμβάσεις τι απαντούν οι Αρχές;
Από την Εφορεία Αρχαιοτήτων δεν θέλησαν να απαντήσουν επί της συγκεκριμένης καταγγελίας του πολίτη, αλλά μας ενημέρωσαν ότι για οποιαδήποτε δραστηριότητα ακολουθούνται οι νόμιμες διαδικασίες και όπου υπήρχε θέμα παράνομων δραστηριοτήτων δόθηκε σήμα διακοπής εργασιών, παρά τις φωτογραφίες που συνοδεύουν τις καταγγελίες ότι οι εργασίες συνεχίζονται απρόσκοπτα...
«Είμαστε τυχεροί που ζούμε κάτω από αυτό το αγαθό που μας χάρισε η φύση και καλό είναι να μπουν κανόνες για να μπορούν όλοι να το χαίρονται, που δεν έχουν καμία σχέση με άβατο», μας λέει ο δήμαρχος Καλαμπάκας, Χρήστος Σινάνης, διευκρινίζοντας ότι «ιερός χώρος ορίζεται μόνο η βάση των βράχων όπου υπάρχουν μοναστήρια και κατάλοιπα ασκηταριών - δεν έχει σχέση με τα χωράφια των δημοτών, ενώ η έκταση γύρω από τα βράχια έχει κηρυχτεί αρχαιολογικός χώρος και απαγορεύεται η δόμηση» και προσθέτοντας πως τα τελευταία χρόνια έχουν αναστηλωθεί όλα τα μοναστήρια «δίνοντας προοπτική στην περιοχή μας».
Αποφεύγει όμως να μας πει αν αληθεύουν οι καταγγελίες ότι έγιναν έργα χωρίς άδειες και με υπερβάσεις, που έχουν οδηγήσει αρχαιολόγους να μιλούν για αλλοίωση του μνημείου, ενώ χαρακτηρίζει «απαραίτητες τις μελέτες που θα δείχνουν ποιες είναι οι επιτρεπόμενες διαδρομές και δραστηριότητες».
«Τα ερωτήματά σας δεν απαντώνται με ένα ναι ή ένα όχι. 22 χρόνια από το 1995 που έγινε ιερός ο χώρος, υπάρχει αυτή η κατάσταση. Δεν περνάει από το μυαλό μας να γίνει άβατο, άλλωστε κι εμείς ως δήμος διοργανώνουμε δραστηριότητες και δεν απαγορεύεται να γίνονται δράσεις ήπιας μορφής (…). Δεν ξέρω τι θα αποφασιστεί στο τέλος. Η αναρρίχηση γινόταν κανονικά και θα γίνεται, έχουμε 124 βράχους και θα απαγορευτεί στους 26», μας λέει ο αντιδήμαρχος Τουρισμού, Κώστας Ράντος.
● Μα υπάρχουν μόνο έξι μοναστήρια σε αντίστοιχους βράχους που ποτέ δεν ενόχλησαν οι αναρριχητές. Γιατί να απαγορευτούν οι δραστηριότητες σε υπερτετραπλάσιους, που τυχαίνει να αποτελούν εξαιρετικά αναρριχητικά πεδία; ρωτάμε τον κ. Ράντο.
«Επειδή εκτός από τις μονές υπάρχουν και κατάλοιπα ασκηταριών που θεωρούνται αρχαιολογικός χώρος και πρέπει να προστατευτούν. Βέβαια, σε κάποιους τέτοιους βράχους υπάρχουν καλά αναρριχητικά πεδία που τα γνωρίζουν καλύτερα οι αναρριχητές, γι’ αυτό και η δημοτική αρχή ζήτησε να καταθέσουν γραπτώς τις προτάσεις τους προκειμένου να τεθούν στο αρμόδιο υπουργείο Πολιτισμού» (σ.σ. μόνο που οι προτάσεις των αναρριχητών προβλέπονται, σύμφωνα με το σχέδιο Π.Δ., για όσους βράχους απομείνουν…).
Σοβαρή πηγή εισοδήματος για όλη την περιοχή τα Μετέωρα, σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο, που μας ενημερώνει ότι προσελκύουν περίπου 1,2 εκατ. επισκέπτες τον χρόνο, ωστόσο σαφώς «μας ενδιαφέρει και ο εναλλακτικός τουρισμός και θέλουμε να αυξήσουμε τις διανυκτερεύσεις στην περιοχή μας».
● Με τόσο κόσμο και τα εισιτήρια που κόβουν οι μονές -3 ευρώ για κάθε μοναστήρι στους αλλοδαπούς επισκέπτες- θα πρέπει να είστε πλούσιος δήμος. Υπάρχουν τέλη, φορολογούνται τα έσοδα των μονών, λαμβάνετε κάτι από τη λειτουργία της μοναστικής κοινότητας;
«Λειτουργούμε εδώ και λίγο καιρό το Κέντρο Τουριστικής Πληροφόρησης που έγινε με δωρεά της Μονής Αγίου Στεφάνου…».
Τη δέσμευση ότι προτού υπογραφεί οτιδήποτε θα πραγματοποιηθεί επί τόπου συζήτηση ώστε να τοποθετηθούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι -φορείς και πολίτες- ενώπιον της υπουργού ώστε να ληφθούν υπόψη όλες οι απόψεις και να βρεθεί μια λύση που να ικανοποιεί όλες τις πλευρές μεταφέρουν στην «Εφ.Συν.» οι βουλευτές Τρικάλων του ΣΥΡΙΖΑ, Παναγιώτα Δριτσέλη και Χρήστος Σιμορέλης, οι οποίοι παρακολούθησαν τη δημόσια συζήτηση για το θέμα στα μέσα Ιουνίου.
Η τοπική κοινωνία
Στα σκουπίδια ακόμα και κολυμπήθρα. |
«Εδώ και σχεδόν 25 χρόνια εκκρεμεί η έκδοση του Π.Δ., εκκρεμότητα που δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο. Θεωρούμε ότι είναι καιρός να γνωρίζουν όλοι, πολίτες και τοπικοί φορείς, μοναστήρια και τουρίστες, τι μπορούν και τι δεν μπορούν να κάνουν, με βασικό γνώμονα την προστασία των μνημείων της περιοχής και των κειμηλίων. Προτού ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση, θα πραγματοποιηθεί μια επίσκεψη της υπουργού στην περιοχή για να ακουστεί η τοπική κοινωνία.
»Πιστεύω ότι το θρησκευτικό, το τουριστικό και το αθλητικό κομμάτι δεν θα πρέπει να συγκρούονται, αλλά να συμπληρώνουν το ένα το άλλο με στόχο την ευημερία του συνόλου από την ανάπτυξη της περιοχής. Στόχος μας είναι να εκδοθεί ένα Π.Δ. προς όφελος όλων και κυρίως της τοπικής κοινωνίας, που δεν είναι μόνο οι αναρριχητές, αλλά όλοι οι φορείς» μας λέει η Παναγιώτα Δριτσέλη, τοποθετώντας την επίσκεψη της υπουργού κ. Κονιόρδου κοντά χρονικά και μάλιστα πριν κλείσει η Βουλή στις 5 Αυγούστου.
«Τα Μετέωρα ενισχύουν τη δίκαιη ανάπτυξη της περιοχής» υποστηρίζει ο Χρήστος Σιμορέλης στην «Εφ.Συν.»:
«Σύμφωνα με τον νόμο 2351 του 1995, η περιοχή αναγνωρίζεται ως ιερή. Το τελευταίο διάστημα είδαμε μια αντιπαράθεση στον Δήμο Μετεώρων, ενόψει του προεδρικού διατάγματος που βρίσκεται υπό έκδοση σχετικά με την περιοχή. Ενα Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς πρέπει να είναι καθολικό και να έχουν τη δυνατότητα να το προσεγγίσουν όλοι.
»Ταυτόχρονα πρέπει να υπάρξει μια συνεργασία με την πολιτεία ώστε η πολιτιστική κληρονομιά και η θρησκευτική λειτουργία να συμβαδίζουν με άλλες ήπιες δράσεις αναπτυξιακού, τουριστικού και αθλητικού χαρακτήρα, χωρίς να εμποδίζουν τη λειτουργία των μονών. Ενα παράδειγμα είναι οι οργανωμένες πεζοπορίες στην περιοχή μέσα από μονοπάτια που πρέπει να ανοίξουν και δυστυχώς σήμερα παραμένουν κλειστά. Αρα, η ευημερία της τοπικής κοινωνίας, ο τουρισμός που έχει ανάγκη η τοπική οικονομία και η προάσπιση του αθλητικού ιδεώδους πρέπει να συνεχίσουν με απόλυτο σεβασμό στην ιερότητα του χώρου.
»Η τοπική αυτοδιοίκηση πρώτου και δεύτερου βαθμού οφείλει από τη μεριά της να βοηθήσει στη λύση των διαφορών και στην προάσπιση του δημόσιου συμφέροντος. Δυστυχώς δεν το είδαμε να γίνεται, αντίθετα οι εντάσεις οξύνθηκαν. Τέλος, πρέπει να γίνει ευρέως κατανοητό ότι τα Μετέωρα δεν είναι ιδιοκτησία κανενός, ανήκουν σε όλη την ανθρωπότητα και ο καθένας και η καθεμία από τους συμπολίτες μας πρέπει να έχει πρόσβαση. Η πρότασή μου είναι να καμφθούν οι εντάσεις, να πρυτανεύσει η λογική και να βρούμε μια λύση που θα ικανοποιεί σε έναν βαθμό όλες τις κοινωνικές ομάδες της περιοχής».
Οι απαγορεύσεις
Σύμφωνα με το Π.Δ., εντός του ιερού χώρου των Μετεώρων δεν επιτρέπεται: η πτήση αερόπτερου και αλεξίπτωτου πλαγιάς, η εγκατάσταση μοντελοδρόμιου, ο χειρισμός και η πτήση κάθε κατηγορίας αερομοντέλων, οι αγώνες μοτοσικλέτας ή αυτοκινήτων.
Η πτήση κάθε τύπου αερόστατων/αερόπλοιων κ.ά. μέσων, καθώς και η χρήση των βράχων ως τόπου προσγείωσης/απογείωσης.
Αλλά και η κινηματογράφηση επιτρέπεται μόνο για ειδικούς λόγους με έγκριση του υπουργείου Πολιτισμού, κατόπιν γνώμης της οικείας Μητρόπολης.
Επίσης απαγορεύεται η κατασκήνωση σε ακτίνα 50 μέτρων από τις μονές αλλά και τα κατάλοιπα ασκηταριών που θεωρούνται αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, δεν επιτρέπονται η ελεύθερη πτώση με ή χωρίς αλεξίπτωτο, η πτήση που συνδυάζει αιωροπτερισμό με ελεύθερη πτώση, η αναρρίχηση και η σχοινοβασία από βράχο σε βράχο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου